علامه حلى مى فرماید : - من دیدم جماعتى از صوفیه را در روضه حضرت امام حسین علیه السلام که ایشان نماز
شام گذاردند بغیریکنفر از ایشان که او نماز نکرد و نشسته بود بعد از ساعتى بجماعت نماز خفتن را کردند و
آن شخص نکرد از یکى از ایشان سئوال کردم که این شخص چرا نماز نکرد گفت او چه احتیاج داد بنماز او بخدا
واصل شده است آیا جایز است کسیکه بخدا واصل شد میان خود و خدا حاجبى قرار دهد و نماز حاجبست میان بنده و
خدا پس بنگر ایغافل و تفکر نما در حال این جماعت که اعتقاد ایشان در باب خدا آنست که دانستى عبادت ایشان‏
آنست که گفتم و عذر ایشانرا در ترک نماز شنیدى و با این اعتقادات و اعمال ایشانرا از ابدال میدانند با
آنکه جاهلترین جهالند - فرق اسلامى نماز گناه معصیت دقت در حکم و فتوا علامه حلى فقیه عالیقدر شیعه وقتى‏
مى خواست که بر خلاف علماى سابق حکم به عدم وجوب منزحات بشر - کشیدن تمام آب چاه - به هنگام برخورد با
آلودگى ها صادر کند ،پس از مطالعه دلائل خود ناگهان به ذهنش رسید که نکند چون او خود در خانه اش چاه‏دارد
و این فتوا بسود خودش نیز هست در ذهنش اثر گذاشته و منجر به چنین استنباطى شده باشد از اینرو دستور داد
تا چاه منزلش را پر کردند و آنگاه مجددا دلائل خود را بررسى کرد و وقتى اطمینان حاصل کرد که منافع شخصى
در نظریه و فتوایش تاثیر ندارد آن حکم را صادر نمود ?

طبق روایتى که علامه مجلسى در کتاب " السماء و العالم " بحار نقل کرده است ابوحمزه ثمالى از اصبغ بن
نباته روایت کرده است که امیرالمومنین على علیه السلام‏بهنگام عبور بسوى صفین همراه او بودم که روى تپه
اى قرار گرفت سپس به نیزارى که میان بابل - عراق - و آن تپه قرار گرفته بود اشاره نمود و فرمودند : شهرى‏
و چه زیبا شهرى عرض کردم سرور من به شهرى اشاره میکنید آیا در اینجا شهرى بوده است که آثارش از میان
رفته است ؟ فرمودند نه بلکه شهرى بوجود خواهد آمد که به آن حله سیفیه خواهند گفت در آن شهر اقوام
نیکوکارى زندگى خواهند کرد اگر یکى از آنان سهم خود را به خداوند نذر کند وفاء به آن مینماید ? " زادگاه‏
و نشو و نماى علامه حلى چنین جایگاه پر برکتى است ولى او از نظر فضل و علم و تقوى در مرحله والاترى قرار
گرفته است بحدى که سید مصطفى تفرشى صاحب کتاب " نقد الرجال " میگوید : " علامه آنقدر فضیلت و شان و
اعتبار دارد که بهتر آنست که توصیف نشود چون توصیفها و تعریفهاى من چیزى بر او نمى افزاید و او بیش از
?? جلد کتاب دارد که هر کدام نشانگرى نوعى از فضیلت و علم و دانش او است ?

و بعضى چنین گفته اند تشریف اوردن علامه حلى را حضور سلطان که چون وزیر نام عالم حله را گفت علماء عامه
همه مذمت کردند و گفتند او را فضى است و از عقل بهره اى ندارد و مذهب او باطل است ? سلطان امرد کرد
باحضار علامه روزیکه تشریف آورد در حضور سلطان علماى مذاهب اربعه و رجال دولت همه بودند ? علامه وارد شد
نعلین خود را بدست گرفته فرمود السلام علیکم و چون مکانى خالى نیافت رفت کنار سلطان نشست ? علماى عامه
گفتند ما نگفتیم روافض عقل ندارند آن سلامش و این مکانش سلطان گفت علت را از خودش سوال کنید ? گفتند
بانجناب چرا تعظیم سلطانرا ننمودى و مراعات ادب را نکردى فرمود پیغمبر صلى الله علیه و آله از سلطان
بهتر بود و بر او سلام میکردند قال الله تعالى - فاذا دخلتم بیوتا فسلموا على انفسکم تحیه من عند الله
مبارکه -گفتند چرا در کنار سلطان نشستى ? فرمود چون در مجلس جائى خالى نبود بغیر از اینجا و هر چه را
علامه بزبان عربى میفرمود مترجم براى سلطان بفارسى ترجمه میکرد ? گفتند چرا نعلین خود را همراه خود
آوردى در مجلس سلطان فرمود ترسیدم حنفى ها بدزدند چنانکه اباحنیفه نعلین پیغمبر - ص - را دزدید حنفى ها
? فریادشان بلند شد و گفتند کجا اباحنیفه در زمان پیغمبر صلى الله علیه و آله بوده که نعلین پیغمبر را
بدزدد ? فرمود اشتباه کردم ترسیدم شافعى ها بدزدند چنانکه امام شافعى نعلین پیغمبر را دزدید شافعى ها هم‏
اعتراض کردند که دویست سال بعد از پیغمبر صلى الله علیه و آله شافعى بدنیا آمده فرمود ترسیدم مالکى ها
بدزدند چنانکه مالک دزدید کفش پیغمبر صلى الله علیه و آله را ? مالکى ها هم دفاع کردند در آخر فرمود
ترسیدم حنبلى ها بدزدند ? چنانکه احمد بن حنبل کفش پیغمبر صلى الله علیه و آله را دزدید آنها نیز دفاع
کردند که احمد حنبل کجا بوده در زمان پیغمبر صلى الله علیه و آله که دزدى کند آنهم از پیغمبر صلى الله
علیه و آله آنهم کفش آنسرور ? سپس علامه حلى بسلطان فرمود که شنیدى که هیچیک از روساى مذاهب اربعه در
زمان پیغمبر صلى الله علیه و آله نبودند بلکه در زمان صحابه پیغمبر صلى الله علیه و آله هم نبودند پس
علامه فرمود ما طایفه شیعه متابعت امیرالمومنین على علیه السلام را مینمائیم که نفس خود پیغمبر و برادر
و پسر عم و وصى پیغمبر صلى الله علیه و آله است ? پس فرمود بداند شخص سلطان که طلاقى که داده باطل بوده
چون شروط طلاق موجود نبوده ? سلطان مذهب تشیع را اختیار کرده و امر کرد همه شهرستانها و بلاد را که خطبه‏
بنام دوازده امام علیهم السلام بخوانند و دستور داد در اطراف مساجد و مشاهد اسماء مقدسه ایشانرا نقش کنند و سکه بنام ایشان بزنند ? و ببرکت وجود علامه مذهب شیعه رواج گرفت ?

مدرسه سیاره تشکیل یافت : سلطان محمد خدابنده افتخار مذهب شیعه پیدا کرد ، بینهایت مایل شد که علامه
حلى را نزد خود نگاهدارد زیرا دید مقام سلطنت اسلام نیازمند بچنین شخصیت علمى میباشد ، تا در مهام مملکت‏
و مواقع حساس از حضورش کسب فیض نماید ، از این لحاظ عرضه داشت : من از جناب آیه الله خواهش مندم که در
دربار ما بماند و همواره ما را از حضور خود مفتخر و بهره مند فرماید علامه فرمود : سلطان بسلامت باشد ،
من مردى هستم اهل علم و بحث و تدریس و همواره باید بتربیت طلاب و دانشجویان و کار تصنیف و تالیف -
چنانکه شان دانشوران است - بپردازم ، بنابراین اگر بخواهم محضر سلطان را برگزینم ، از کار و وظیفه علمى
خود باز میمانم ، و من بدین منظره خوشنود نیستم من حاضر نیستم در دربار باشم ، و از کارهاى علمى باز
مانم ، سلطان گفت : اگر من دستور دهم ، وسیله کار در اختیار شما قرار گیرد ، باز هم شانه خالى مى کنید ؟
علامه فرمود پس اجازه دهید ، حضور من نزد شما منحصر بحال حضر و بودن در پایتخت باشد و در سفر شما من
آزاد باشم و بکار خود برسم ، سلطان اظهار داشت : من مایلم در هر دو حال بنفع مملکت از وجود مبارک شما
بهره برم ، از این نظر وسیله فراهم مى کنم که خواسته شما از لحاظ تربیت و تعلیم و تالیف تامین گردد ،
علامه ناگزیر قبول کرد ? سلطان دستور داد نخست براى حال حضور در پایتخت مدارس علمى ساخته و در اختیار
طلاب و محصلین قرار داده شود سپس براى حال سفر چند چادر مخصوص علامه و شاگردان مکتبش برپا گردد تا در
اینحال نیز بکار علمى آنجناب لطمه وارد نیاید ، و در عین حال افتخار حضور علامه را هم داشته باشد ، بدین‏
ترتیب جلب موافقت علامه را نمود و مدرسه سیاره تشکیل گردید - برخى از تالیفات علامه در مدرسه سیاره صورت‏
پذیرفته و در پایان هر یک بدین معنى متذکر شده است - - روضات الجنات

ملا محمد امین استرابادى در اواخر فوائد مدنیه اش مى نویسد : یکى از علماى عامه در مقام طعنه زدن به شیعه و نکوهش از ارباب شریعت گفته است ، علامه حلى که برترین دانشمندان شماست همان کسى است که فرزندش پس‏ از مرگش وى را به خواب دیده و خطاب به فرزندش گفته است : لو لا کتاب الالفین و زیاره الحسین علیه السلام‏ لاهکلتنى الفتاوى ، هر گاه کتاب الفین - که از آثار علامه است - و زیارت حضرت سیدالشهدا نبود ، فتواهایى‏
را که داده ام مرا به هلاکت مى انداخت ? آن سنى گفته است ، از این خواب پیداست که مذهب شما باطل است ?
امین استرابادى گوید ، یکى از فضلا ، خطاب به آن سنى اظهار داشته است که ، این جواب به سود ماست نه به
زیان ما زیرا ، کتاب الفین داراى دو بخش است هزار اولش دلیل بر اثبات مذهب ماست و بخش دومش - هزار دوم -
دلیل بر ابطال مذهب غیر ما مى باش